24 мартта Захар Федорович Дорофеевка, беренче мордва шагыйре ??м ??мгыяви хезм?тк?рене? тууына 125 яшь булды. Ки? ??мгыятьчелек иск? алды, шул ис?пт?н туган ягында да.Ул 1890 елда Тамбов губерниясене? Салазгорь авылында (б?генге Мордовияне? Торбеево районы) туа.
Захар Федорович Дорофеев - педагог, т?р?ем?че (рустан мордва телен?), мордва фольклорын ?йр?н?че, мордва букварене? авторы, тарихчы, этнограф. Темник ?язенд? озак яш?п к?п хезм?т итк?н кеше ул.
Башта Темник якларында укытучылык бел?н шогыльл?нг?н. 1909нчы елда Казан инородческий укытучылар семинариясен т?мамлаган Дорофеев Польское Ардашево м?кт?бенд? укыта башлый. 19 яшьлек егет мукшы авылында хезм?т ит?. Шунда ул мордва балары ?чен  беренче  букварь т?зи, рус теленн?н А.С.Пушкинны? ?киятл?рен ??м поэмаларын т?р?ем? ит?, балаларны классик ?д?бият бел?н таныштыра. 1912 елда М?ск??г? бара ??м анда беренче «Песни и думы народного учителя» диг?н ?ыентыгын (мукшыдан рус телен? т?р?ем? итеп) бастырып чыгара.1914  ел сугышы педагогик эшч?нлеген б?л?. Рязаньда прапорщиклар м?кт?бенд? укып чыккач, фронтка юллана. Ике елдан со? рота командиры була. Каты сугышта яралана. Батырлыгы ?чен  Анна III ордены бел?н б?л?кл?н?. Аннан, 1917нче елда Польское Ардашевога кайта. Биред? актив ??м?гать эшен? чума ул. Темникта Советлар властен ныгытуда катнаша. 1918 елда Коммунистлар партиясе сафына баса. М?ск??д? ?тк?н укытучы-интернационалистлар съездында катнаша. Тамбов губерниясындагы Антоновский диг?н крестьян мятежы булган (1919 – 1921.) елларда Темников кораллы к?че бел?н ?ит?кчелек ит?.
1923 елда - РСФСР Наркомпросыны? Мордовия милли б?леге, ЦК РКП (б)ны? Мордовия секциясе секретаре була. Мордовия автономиясе булдыруда зур ?леш керт?, милли м?кт?пл?р, училищелар ачуда катнаша. М?ск?? юл институтын (1932.) т?мамлагач, Темников техникумында укыта.
Район м?гарифен? зур ?леш керт? ул. Со?ыннан М?ск??д? Учпедгизны? уку ?д?бияты буенча баш м?х?ррир буларак З. Ф. Дорофеев «Валда ян» («Светлая тропа») диг?н букварь ??м туган теленд? уку китаплары бастырып чыгара. Б?ек Ватан сугышына ?зе тел?п кит?, ?мма саулыгы какшаганга демобилизовать ит?л?р.
З.Ф.Дорофеев 1952 елны? 18 июленд? М?ск??д? ?л?. М??гел?штер? максатыннан Темниковта аны? исемен бер урам й?рт?, яш?г?н йортында мемориал такта урнаштырылган.
Н.Х?лил