?йе, ?йе, ?ниле-кызлы, алган профессиял?ренн?н башка, ашка-суга осталар алар. Татар хатын-кызларына аш-су осталары булу борынгыдан кил?. Шулай тамырлар кушканга килеп чыга, ч?нки ?йш? ?бил?ре камыр ашларын бик у?дыра иде, Нурия ?нил?ренн?н д? б?лешл?р пешерерг? сорала идел?р авылдашлары. Б?ген ?ниле-кызлы Роза бел?н Алсу Абсалямовалар алар кебек ашка-суга осталар.
Борынгыдан килг?н - ир кеше мамонтны егып китер?, хатын-кыз шуны табын ?чен ?зерли. Гади ген? аш булса да ?зерли. Безг? кад?рге хатын-кызлар ир-атларны, балаларын нинди ген? деликатеслар бел?н сыйлауны уйлап тапмаган бит! ??р я?а буын ризык ?зерл??не я?а баскычка к?т?р?, ху?абик?л?р нинди ген? тортлар ?зерл?ми х?зер! Б?йр?м табынына бер?р ят ризык ?зерлисе килс?, аптырап торасы юк, интернетны ачса?, рецептларны? к?плегенн?н баш ?йл?н?. ?мма рецептка гына риза булмыйлар, ?зл?рене? пешер? ысулын уйлап табалар, экспериментлар ?тк?р?л?р. ??м и? у?ганын к?ршел?рг?, дусларга тараталар. С?зем Роза ханым бел?н кызы Алсу Абсалямовалар турында. Роза ханымны? ч?к-ч?ген ашап туймассы?. Кызына да шул ук осталыкны б?л?к итк?н; туй табыннарына менеп утыра аларны? ч?к-ч?ге. Ялгышмадым аларны? дип, ?ниле-кызлы пешер?л?р.
Ху?абик?л?рне? миен ??р к?н бер сорау бораулап тора: б?ген н?рс? пешерерг? ик?н? Файдалы да, т?мле д? булсын, кабатланмасын да. Абсалямовалар китерг?н рецептлар х?рм?тле ху?абик?л?рг? кир?кле булыр дип ышанабыз.
Бу гаил?д? балыкны ?зл?ре тозлый да, ыслый (коптить) да. Камыр эченд? пешерелг?н балык рецептын т?гъдим ит?л?р алар. Пикша яки камбала итен? тоз, борыч сибеп, камырга манып алырга да кайнап торган ?семлек маенда азлап салып кыздырырга. ?зер балык кис?кл?рен савытка салып, ?стен? эретелг?н ак май ??м яшел т?мл?ткеч ?л?н сиб?рг?. ?ст?лг? бирг?нд? янына аерым кыздырылган б?р??ге д? куярга м?мкин. Камыр болай ?зерл?н?: 1 стакан салкын с?тк? тоз, йомырка сарысы, 1,5 аш кашыгы он ?ст?п болгатыгыз да к?бекл?ндерелг?н йомырка агын кушыгыз.
- ? мантый болайрак тиз пеш?. 4 мантыйга 140-150 г ит, 25-30 г май, 140 г башлы суган кир?к. Камыры ?чен: 160 грамм он, 80 грамм су, кир?генч? тоз, борыч. Су, тоз, он алып, токмачныкына караганда йомшаграк итеп камыр басарга ??м аны, 10-15 минут тастымал бел?н каплап ?лгертерг? кир?к. Шул ара эчлекне ?зерлибез. Итне ит тарткычтан чыгаралар яис? агач тагаракта ваклап чабалар да вак итеп тураган башлы суган, аз гына салкын су ?стил?р. ?г?р ит симез булмаса, эретеп май, тоз, борыч салып, яхшылап болгатыгыз. Аннары камырны юка гына (1-2мм) итеп ??йг?ч, 10х10 см квадратлар кисеп, уртасына эчлек салыгыз. Кырыйларын б?леш ясагандагы кебек к?т?ртеп ?ыялар ??м ябыштыралар. ?зер мантыйлар кипм?сен ?чен, ?стен каплап торалар. Аннары махсус мантый казанында кайнап торган су ?стенд? - парда пешер?л?р. Башта т?г?р?к тишекле калайларны майлыйлар, аннары мантыйны р?т-р?т тез?л?р, ?стен? салкын су сибеп томалыйлар. Ул 35-45 минутта пешеп ?ит?. ??р кешег? д?рт?р мантый салып, янына ?з ген? шулпа, каймак ?ст?п, табынга кайнар килеш китер?л?р, ди Роза ханым.
Ху?абик?л?р авылларда балан б?лешен элек-элект?н оста пешереп килдел?р. Шундый ысул бел?н пешерг?н балан б?леше бик т?мле ??м баллы була. Роза ханым шулай пешер?. Камыр ?чен 2 стакан ?ылыткан с?т, 1 аш кашыгы ч?пр?, 4 аш кашыгы шик?р комы, 3 аш кашыгы к?нбагыш мае, тоз т?менч?, 2 йомырка, он кир?к. ? эчлекк? балан, шик?р комы, манный ярмасы, алма яис? алма повидлосы куеп ясый. Болайрак ?зерли ул: 1 стакан ?ылы с?тт? ч?пр?не ?ебет?, калган с?тк? тоз, шик?р комы, йомырка салып туглый, шу?а ч?пр? салган с?тне куша, болгата, май ??м он салып камыр баса. Камырны ?стен? каплап ?ылы урында тота. Камырны кабарырга куябыз. Бу арада эчлек ?зерлибез. Баланны юып, суы саркысын ?чен дуршлагка салабыз. Баланны, шик?р комын, бернич? кашык манный ярмасын ??м алма повидлосын яис? алманы кушып бутап алабыз. ?зер камырны икег? б?л?без, ??еп формага салабыз. Камыр ?стен? эчлекне салабыз да, ?стен? камырны? икенче ?лешен ??еп каплап кырыйларын б?реп куябыз. Б?лешне? ?стен каплап, 40 минут к?т?релсен ?чен тотабыз. Духовкада 180-200 градуста пешер?без. ?зер б?лешне суытып, турап ?ст?лг? куябыз.
- Чечели чернослив б?леше ?чен 1 стакан шик?р комы, 70 г атланмай, 1 стакан су, 4 аш кашыгы бал, яртышар ч?й кашыгы ч?й содасы ??м дарчин (корица), 150 г кара?имеш, 280 г он, ярты пакет камыр к?перткеч, 2 дан? яшел алма, камыш шик?ре (т?мен? карап) кир?к, ди б?лешл?р, тортлар оста пешерг?н Алсу Абсалямова. - Майны тир?нр?к эчле савытта эретеп, шу?а су бел?н шик?р комы ?ст?п болгатырга ??м плит?г? куеп ?ылытырга (кайнатып чыгарырга т?гел). Икенче бер савытка кара?имеш (вак кына турап), бал, ч?й содасы, корица, камыр к?перткеч ??м он салып болгатырга кир?к. Шуннан ике савыттагы катнашманы берг? кушып болгатырга ??м табага салып, мичк? куярга. 20 минут чамасы пешк?нн?н со? мичт?н алып, ?стен? юка гына телемн?рг? туралган алманы тезеп чыгарга, ?стен? шик?р комы сибеп, фольга кис?ге бел?н капларга ??м тагын 25 минут пешерерг?. Т?мле ??м тиз пешерел?.
Тагы рецептлары к?п аларны?, сорап алып бастыргаларбыз.

Н.Х?лил