??й айларында укучыларыннан бушаган м?кт?пл?рд? ремонт бара. Август унрталарына тулы, яки ?лешч? (косметический) матурланган м?кт?пл?р ?зл?рене? укучыларын я?а уку елына кабул ит?рг? ?зер булачаклар. М?с?л?н, Саранск ш???ренд?ге т?рле статуслы м?кт?пл?рен ремонтлау ?чен 55 миллион сум акча федераль бюджеттан ??м 27 – республикадан кулланылган. Районнардагы м?кт?пл?рг? тагы да к?п акча т?гелг?н. Укучыларга укырга р?х?т булсын ?чен эшл?нел? торган эш.Х?зер укучылар турында. Август ае ?иттеме, базарларга, кибетл?рг? ?р-я?а м?кт?п формалары алып кил?л?р - ак к?лм?к, водолазкалар, ит?к-сарафаннар, костюмнар бел?н тула иде. Б?ген х?л башкачарак, ч?нки 1 сентябрьд?н Россияне? барлык урта белем бир?че учреждениял?ренд? укучы формасы берд?м булачак. К?п м?кт?пл?рд? ?ти-?нил?р балаларына форманы? т?гъдим ителг?н т?рле вариантлары арасыннан советлар чоры к?лм?ге ??м фартугын сайлаганнар. К?р?н к?лм?к, ак алъяпкыч япкан кызлар, чыннан да, бик матур, м?лаем к?рен?. ? и? м??име, ??р бала берт?рле киенг?ч, алар бер-берл?ренн?н аерылып тормый, аларны? материаль яктан тигезсезлеге бик сизелми.
Шул сорау бел?н сату пунктларына юн?лдем. Беренче тукталган урыным – Мордовияне? ЗАО “Мордовские узоры» тег? фабрикасыннан оештырылган ??йге полаткага юн?лдем. Ч?нки к?пт?нн?н фабрикада укучыларга форма тег?л?р. «?ти-?нил?р кибетк? элек махсус исемлек тотып кил? идел?р, ч?нки нинди сыйныф нинди форма сайлаганнар, н?рс? киярг? ярый, н?рс? ярамый ик?нлеге т?г?л язылган иде. М?кт?п формасыны? т?се шулай ук бик м??им иде: яшел, кара?гы з??г?р, куе кызыл-бордо т?сенд?ге форма тал?п ит?л?р», - дип с?йл?де балалар киемн?ре бел?н сату ит?че Раиса Николаевна Бигачева. Б?ген куе к?р?н т?ст?ге формаларны? фосоннарына ??м материалыны? сыйфатына игътибар ит?л?р. Ниндил?рен сайлыйлар диг?н соравыма: “Кызлар форма к?лм?гене? билд?н ки??еп китк?нен? игътибарны арттыралар, ? малайлар классик к?чт?мне? яхшырак сыйфатлысын сайлыйлар”.
Б?ял?ре д? базарга караганда очсызрак: кызларга форма к?лм?ге – 650д?н 750 сумга кад?р (фартуклар – 400-480 сум чамасы), ? малайларга пар костюмнар 1400д?н 1800г? кад?р. Шу?а бар халыкны? к?плеге д? а?лашыла. Саранскны? Светотехстрой районында урнашкан 27нче номерлы м?кт?пт?н ?нисе бел?н кызы чираттагы форма к?лм?ген сайлыйлар. Бу м?кт?пт? советлар вакытындагы форма б?генг? кад?р яш?п килг?н, алар шу?а шат, ди ханым. Без формабызны гына я?артабыз, ? фартукларыбыз безне? ?ле бик ?йб?тл?р, дип белдерде ??г?м?д?шем. Ерак т?гел тагы берл?ре форма сайлыйлар. Алар ?тк?н ел тектерг?нн?р, ? быел к?лм?к алырга булганнар. Финанс ягыннан авыррак булса да (?емд? ике м?кт?п укучым, икесе д? кызлар) формага мин шат, ч?нки сыйныфта барлык балалар социаль яктан бертигез булырлар.
Базар х?лл?рен д? барып белдем. Сатучылар с?зл?рен? караганда, я?а уку елына ?зерлек чорында алар акчаны икел?т? к?бр?к эшли. Бу а?лашыла да, ??рбер ата-ананы? й?р?к пар?л?рен ?р-я?а киемн?н, матур итеп к?р?се кил?. ?ле ?итм?с?, балалар бик тиз ?с? д?. Б?ял?рг? килг?нд? ис?, ит?к ??м костюмнан торган м?кт?п формасыны? уртача б?ясе - 2000-2500 сум. Саранскны? кайбер кибетл?ренд? укучы киемн?ре 3000-3500 сумнан башлана. Аларны тектереп т? киярг? була. Со?гы елларда ис? халык арасында интернет-кибетл?р популярлашканнан-популярлаша. Аларда т?къдим ител?че кием-салым тагын да очсызрак. Тик фотода бер т?рле к?ренг?н кием чынлыкта б?тенл?й д? башка т?рле булып чыгарга м?мкин.
Ата-аналарны? шулай м?ш килеп й?р?л?ре сатучыларга файдага гына. «Уку елына ?зерлек чорында сатучылар акчаны ш?п эшли. Ата-ана нишл?сен, кыйбатмы-кыйбат т?гелме, кир?к булгач барыбер алалар инде», дип «с?енече» бел?н уртаклашты базардагы бер сатучы татар апасы. ? мин ике ягына ике баласын ?ит?кл?п баручы хатынны к?реп, ж?лл?п куйдым. Баланы м?кт?пк? ?зерл?г?н ата-анага Алла ярд?м бирсен инде...

Наил? Насырова