Россия Х?к?м?те быел медицина ?лк?сенд? авыруны диагностикалау буенча зур масштаблы акция ?тк?р?. Аны? т?п максаты - чирл?рне башлангыч стадияд? ачыклап, аларны вакытында д?валауга кереш?. Шул р?вешле халыкны? гомер озынлыгын арттырмакчылар.
Акция буенча 21 яшьт?н 99га кад?р диспансеризация ?т?рг? хокуклылар. Россияд? быел табиблар тикшерен?ен 9 миллионнан артык кеше узачак, Мордовия д?вахан?л?ре аша ис? 141851 (20,6% зур кеше ис?бенн?н) кеше 36 медицина оешмасында, ФАП фельдшерлары ??м предприятие оешмалары бел?н тыгыз элемт?д? диспансеризация ?т?рг? тиеш. Быел табиблар тикшерен?ен яше ?чк? б?ленг?н кешел?р узарга тиеш, 21 яшьт?н башлап, дидек. Ел т?мамлануга 2 ай калып баруына да карамастан, диспансеризация ?тм?г?н кешел?р бар ?ле. Тик с?лам?тлек саклау тармагы ?ит?кчел?ре халыкны? ?з с?лам?тлеген? игътибарсыз булуына зарлана. Аяктан егылгач кына табибка барырга к?некк?н ш???р кешел?рен ничек кен? д?вахан?г? китертерг? белмил?р. Яшьл?р д? табибларга к?ренерг? ашкынып тормый. ? мен? авыл халкы ?чен яш?? урыннарына аерым чыгып тикшер?л?р оештырылган. “Халыкка м?гъл?матны д?рес итеп ?иткер? м??им. Кешел?рг? бу чараны? ???миятлеген а?латабыз. Тикшерен?л?р нигезд? безне? хастахан?д? ?тк?рел?. Ерак авылларга ис? мобиль бригадалар оештырып ?иб?р?без. Мондый м?мкинлекл?ребез бар, кадрлар м?сь?л?се д? со?гы елларда у?ай якка х?л ител?”, - ди Александр Николаевич Близняков, ГБУЗ РМ “Ромодановская ЦРБ”сыны? баш врачы.
?йтеп кит?рг? кир?к, Мордовия Минздрав х?б?рл?ре буенча, диспансеризацияне б?генг? 83 ме?н?н артык кеше ?тте инде, бу 2013нче елны ?т?сел?рне? 58,5%. Мен? н?рс? дип язалар Мордовия чыгыныкларында: “18042 (17%) кешене тикшерг?нн?н со?, икенче т?ркем саулыклы дип профилактик чаралар ?т?не тал?п ит?чел?рг? билгел?г?нн?р, ? 56980 (53,7%) кешене? с?лам?тлеге ?ченче т?ркем саулыклы дип диспансерда к?з?т?, ягъни махсус ярд?мг? мохта?лар, ?ст?м? тикшер? кир?к дип тапканнар. Мордовияд? диспансеризация ?тк?нн?рне? 194д? яман шеш табылган; ? 74д? - со?гы стадиясенд?. Г??д?не? чамадан тыш авырлыгы, артериаль басым, д?рес тукланмау, т?м?ке-аракы куллану, холестеринны? к?плеге ??м башка шундый авырулар ??рбер тикшерелг?нне? икенчесенд?». Диспансеризацияд? и? актив хатын - кызлар, аларны? 61% ?тк?н инде.
?мма илебезд? узучы диспансеризация халыкта да, табибларда да ниндидер к?л?мд? кан?гатьсезлек т? уятты. Медицина хезм?тк?рл?ре эш артуына зарланса, гади кешел?р табиблардан тиешле игътибар юк дип сыкрана. Саранск ш???рене? бер поликлинакасында гына бер терапевт бер эш к?ненд? 59 пациентка кад?р кабул ит?, м?с?л?н, 14нче поликлиникада. Мо?а кад?р д? к?нен? 20-30 кеше кабул итеп, к?газь тутырудан бушамаган табиблар ?чен диспансеризация авыр й?кк? ?верелг?н, ик?н. Ил к?л?менд? белгечл?р фаразлары бер д? с?енечле т?гел - безне? с?лам?тлек саклау системасы шартларында ?леге диспансеризация бушка акча туздыруга гына кайтып калмасмы ик?н, дип уйлый алар.

Наил? Насырова