Саранск ш???ренд? узган Мордовия хатын-кызлары ?ыелышында катнашучылар «Мордовия Республикасы хатын-кызлар оешмаларыны? милл?тара, конфессияара м?н?с?б?т-л?рен ??м гаил?д? традицион кыйм-м?тл?рне гармониял?штер?» диг?н темалы к?н т?ртибен тормышка ашырдылар.
Очрашуны “Союз женщин Мордовии” оешмасыны? ?ит?кчесе Людмила Павловна Ярославкина алып барды ??м доклад бел?н д? ул ук чыгыш ясады. Людмила Павловна д??л?т м?сь?л?л?рен х?л ит?д? ??м и?тимагый тормышны ?айга салуда барлык халыклар в?килл?рене? тигез хокуклы катнашуы, т?рле этник ??м этноконфессиональ т?ркемн?рне? хокукларын гарантиял??д?,  милли м?д?-ният ??м телл?р ?сешен? Мордовия хатын-кыз оешмаларыны? роле турында эшл?нелг?н эшл?ре бел?н д?лилл?п с?йл?де. Элек-элект?н килг?н тормыш р?вешен, гореф-гад?тл?рен ??м йолаларын саклап калуга ярд?м ит?е, милл?тара м?н?с?б?тл?р ?лк?сенд?, республика территориясенд? яш??че ??р халык в?килл?рене? этном?д?ни ихтыя?ларын кан?гатьл?ндер? ?чен оптималь шартлар булдырудагы д??л?т милли с?яс?тене? максатын, бурычларын ??м т?п юн?лешл?рен билгел?п ?тте. ??м Мордовия хатын-кызлары ??мгыяви оешмасы «Крепкая семья - стабильное государство», «Отечественное родительство», «Вдовы России», «Дети войны» ??м башка бернич? еллык программаларны тормышка ашыру юлларын активлаштырырга кир?клеген д? ?йтте.
Т?п докладтан со? с?з «Чулпан» исемле Мордовия татар хатын-кыз оешмасы ?ит?кчесе, Мордовия ??мгыяви палата ?гъзасы, ф?н докторы кандидаты Надия Низаметдин кызы Азисовага бирелде.
- Мордовия Республикасы д??л?т милли с?яс?те республикабызда яш??че барлык халыкны?, шул ис?пт?н татар халкыны? этном?д?ни казанышларын торгызу, саклап калу, ?стер? ??м иш?йт? м?сь?л?л?рен эчен? ала. Бу ?лк?д? н?ти??ле чаралар ?тк?реп кил?без. Гаил? кыймм?тл?рен саклап килг?н традицион б?йр?мн?р, м?д?ни чаралар ?тк?р? практикага керде. Алар с?яси ниятсез ?т?л?р. Мисал ?чен татар ?бил?ребезне? «Дуслык» ансамблен алыйк. Т?рле конкурсларда югары б?л?кл?р яулаган «Дуслык»гыбыз борын-борыннан сакланып килг?н б?ет, м?н???тл?ребезне башкарып кына калмыйлар, кил?ч?к буынга тапшыру максаты бел?н мастер-класслар да ?тк?р?л?р. Эшебез республикада яш??че татарларны? гомуми социаль, с?яси ??м икътисадый тотрыклылыгын т?эмин ит?г?, милл?тара татулык ??м граждан тынычлыгы ??м этно-м?д?ни яктан бер-берсен баетышу традициял?рен ?стер?г? юн?лтел?. Килеп чыккан м?сь?л?л?рне Мордовия д??л?те в?килл?ре бел?н берг? чиш?рг? тырышабыз.
Мордовияне? ?зенч?леге булып республика халкыны? полиэтник ??м поликонфессиональ булуы тора, аны? ?сеше х?зерге заман Мордовия территориясенд? яш??че халыклар в?килл?ре традициял?рене? ?зара этном?д?ни йогынтысы ??м ?зара ?теп кер?е бел?н сыйфатлана. ?леге процесста ?йд??че рольне традицион р?вешт? республика территориясенд? яш??че барлык халык в?килл?рен? карата к?пчелекне т?шкил итк?н рус, мукшы, татар ??м башка милл?тле халыклар в?килл?ре уйнады ??м уйный, - ди Надия Низаметдин кызы Азисова. Бу юн?лешт? татар хатын-кызлары оешмасы эзлекле эш алып бара.
Республиканы? т?рле почмакларыннан килг?н г?з?л затлар барысы да берд?м фикерд? булып б?генге заман ?хлагы, никахлар ??м гаил?д?ге милли т?рбия хакындагы уй-фикерл?ре бел?н д? уртаклаштылар.
Мордовия хатыннары республика-бызны? кайсы гына т?б?генд? яш?с?л?р д?, б?ген аларны бер ?к уй-хисл?р, бер ?к проблемалар борчый. Шунысы игътибарга лаек, б?генге м??лест? башкарылган эшл?рг? хисап тоттылар ??м х?л ител?се проблемаларга к?бр?к тукталдылар. Шул юн?лешт? “Литова” исемле ?рз? хатын-кызларыны? ??мгыяви оешмасы ?ит?кчесе Раиса Борисовна Щанкина бастырган китапларын, журналларын к?рс?теп чыгыш ясады. Украинлылар оешмасы ?ит?кчесе Нина Григорьевна Дудко 100 яшьлек Хутор Лопатино авылы тарихы, ?тк?релг?н чаралары турында видеокасеталар бел?н д?лилл?п с?йл?де. Алар китап та н?шер итк?нн?р. Тагы Н.П.Огарев исеменд?ге МГУ хезм?тк?ре Мокшина Елена Николаевна, Максим Адамов атакайны? ??м башкаларны? Мордовия Республикасы хатын-кызлар оешмаларыны? милл?тара, конфессияара м?н?с?б?тл?рен ??м гаил?д? традицион кыймм?тл?рне гармониял?штер? темасын ачыклаган чыгышларны ишеттек.
?ыелыш барышында Л?мбер? районы хатын-кызлары оешмасы, район м?гариф идар?се ?ит?кчесе Елена Усман кызы Громованы? эшл?нг?н эшл?ре аркалы Л?мбер? районы халкыны? балаларны милли м?хитт? т?рбиял??, с?йл?м телл?рен ?стер?, татар теленд? белем алуны? ?стенлекле яклары, балаларга патриотик ??м ?хлак т?рбия темасын саннар ??м эшл?р бел?н ?реп с?йл?г?н чыгышын ты?ландык.
- Милли м?н?с?б?т туган бала т?сле, - ди Мордовия Республикасы милли с?яс?т буенча министр Анатолий Михайлович Чушкин. Аны кадерл?рг?, ирк?л?рг?, ашатып ?стерерг? кир?к. Мо?а х?к?м?тне? т?рле программалары, фондлары ярд?м ит?. ??м Мордовияд? яш?г?н 108 этнос в?килене? яш?ешен ?стерег?, баетырга, милл?тара, конфессияара м?н?с?б?тл?рен ??м гаил?д? традицион кыймм?тл?рен гармониял?штер?г? Мордовия Республикасыны? 24 хатын-кызлар оешмасыны? кертк?н ?леше зур, ди милли с?яс?т буенча министр. Берг? башкарган эш у?ышлы була.
Чыгышлар т?мамланганнан со?, ?ыелышта катнашучы Мордовия хатын-кызлары рекомендациял?рне тулыландырып кабул иттел?р. Аннары милли х?р?к?тт? актив катнашып, телебезне, м?д?ниятебезне саклап калуга h?м ?стер?г? зур ?леш кертк?н ханымнарга Х?рм?т грамоталары тапшырылды. Л?мбер? районы м?гариф б?леге ?ит?кчесе, эшлекле ханым Елена Усман кызы Громовага б?л?кл?нде: у?ышлар телибез.

Наил? Насырова