2016 нчы елны? 15 нче февраленд? к?ренекле татар шагыйре, Советлар Союзы Герое Муса ??лилне? тууына 110 ел тулды.
Ка?арман-шагыйрь, фашист лагерьлары тоткыны, кабатланмас, ?зенч?лекле ш?хес, «Моабит д?фт?рл?ре» авторы Муса ??лилне? тууына 110 тулу у?аеннан Россия, шул ис?пт?н Мордовия ки?лекл?ренд? ген? т?гел, чит илд? д? патриотик акциял?р уздырыла. М?ск??д? Татарстанны? Россияд?ге В?кал?тле в?киллеге ??м Татарстан якташлыгы заказы бел?н Муса ??лилне? 110 еллыгына багышланган ист?лекле юбилей медальл?ре чыгарылган. Татарстан китап н?шриятында Муса ??лилне? татар ??м рус телл?ренд? атаклы “Моабит д?фт?рл?ре” бастырып чыгарылган. Шул ук исемле киносы да бар. К?рг?зм?л?р ??м конференциял?р, «??лил укулары», ачык д?ресл?р ??м конкурслар, кич?л?р ??м бик к?п башка чаралар ?т?.
- Без Муса ??лил бел?н горурланабыз, аны? Б?ек Ватан сугышы елларында к?рс?тк?н батырлыгы ?рн?генд? кил?ч?к буыннар т?рбиял?неп кил?. Муса ??лил - татар ?д?биятыны? гына т?гел, б?тен ил ?д?биятыны? горурлыгы h?м даны. А?а 1956 елда  Б?ек Ватан сугышында к?рс?тк?н батырлыклары ?чен Советлар Союзы Герое исеме бирел?. Ул шулай ук ?сирлект? язган “Моабит д?фт?рл?ре” ?ыентыгы ?чен Ленин премиясен? лаек була. ??лилчел?р батырлыклары бел?н б?тен д?нья халкын та? калдырдылар. Усть-Рахмановкада туган якташыбыз ?хм?т Симаев та алар арасындагы батыр. Татар диг?н батыр халыкны? барлыгын д?ньяга таныттылар.
Мусаны? гражданлык тойгысы, поэтик ялкыны, илг? тугрылыклыгы миллионлаган укучылар ?чен ?рн?к булып тора. Замана кешесе Муса ??лил кебек ш?хесл?ребезне белерг? тиеш, - дип с?зен Муса ??лил шигырьл?рен б?ген д? яттан с?йл??че Атюрьево районы Усть-Рахмановка авылында яш??че лаеклы ялдагы хезм?т ветераны Рима З?гидуллла кызы Алтышова башлап ?иб?рде. 1933–1934 елларда М.??лил М?ск??д? татар теленд? чыга торган «Коммунист» газетасыны? ?д?бият-с?нгать б?леген ?ит?кли, газетачы-х?б?рче буларак, к?п кен? с?нгать остахан?л?ренд?, авыл ?ирл?ренд? була, халык тормышы бел?н таныша, М?ск?? т?б?генд? яш??че татарлар бел?н якыннан аралаша. 1934 елда шагыйрьне? шигырьл?ре ??м поэмалары тупланган к?л?мле ?ыентыгы («Орденлы миллионнар») д?нья к?р?, шул ук елны сайланма шигырьл?ре рус телен? т?р?ем?д? д? («Стихи Мусы Джалиля») аерым китап булып басыла. Тагы аны? и?атында т?п урынны ??лил поэзиясене? и? югары ноктасы булган «Моабит д?фт?рл?ре» алып тора. Моабит шигырьл?ренд? шагыйрьне? ш?хси образы, кичерешл?ре, ф?лс?фи уйланулары аша кеше рухыны? б?еклеге, куркусызлыгы, гуманистик табигате, гаделлек ??м хаклык тантанасына якты ышанычы, туган илен?, туган халкына чиксез м?х?бб?те га??еп зур эмоциональ к?ч ??м с?нгатьч? г??д?л?н?. ?с?рл?рен татар теленд? д?, рус теленд? д? яратып укыйбыз, шигырьл?рен яттан с?йлибез, - диде Рима З?гидулла кызы. ??лил - м??гелек.

Наил? Насырова